Muốn được người khác tôn trọng, bạn phải tự trọng, tức tự tôn trọng bản thân
(Các bạn làm giáo viên hay làm quản lý nên đọc và chia sẻ bài này)
Hồi đó có lần thầy giáo phát bài kiểm tra cho cả lớp, rồi hỏi ai là người xứng đáng với số điểm mình cầm trên tay, tức là thực điểm không quay bài. Thầy cho rằng việc ăn cắp điểm số và lừa gạt giáo viên để có điểm đẹp là việc đáng hổ thẹn, nhưng không nói ra, chỉ nói là thấy đánh giá cao các bạn trung thực. Các bạn này trước sau gì cũng thành đạt, sống cuộc đời có ý nghĩa vì không trái lương tâm. Lần đầu, chỉ có Tony và 1 bạn nữa giơ tay. Nhưng thấy thầy cũng không đá động gì các bạn khác không giơ tay, coi như không đếm xỉa, chỉ sửa bài Tony và bạn kia, nói sai chỗ này chỗ kia. Có bạn không giơ tay lên nói thầy sửa giùm em đi, thầy nói “ tui đâu có khả năng sửa sách giáo khoa”. Lần kiểm tra sau, thầy lại hỏi và lần này có tới 5 bạn giơ tay. Sau đó đâu lần thứ 10 thì gần cả lớp đồng giơ tay. Và đứa quay bài cuối cùng thấy lẻ loi, thấy kỳ dị quá nên cũng từ bỏ thói quen thấp hèn ấy. Sau này, lớp Tony đều thành đạt vì ai cũng là người văn minh, đẳng cấp.
Sau này Tony đi làm, có một công ty cũng áp dụng hình thức này. Cứ cuối tháng phát lương, nhân viên sẽ ký vô bảng “ xứng đáng hay không xứng đáng”, trong 1 cái gọi là tự nhận xét bản thân. Chẳng hạn ai không vi phạm đi trễ về sớm, làm việc riêng trong lúc làm việc, không vi phạm quy định của công ty, thì đánh dấu vào ô tôi xứng đáng. Quyền lợi, lương thưởng đầy đủ thì nghĩa vụ cũng phải rõ ràng. Còn ai không dám ký vào thì công ty cũng bỏ qua. Nhưng số lượng người đánh dấu vào đó tăng lên qua từng tháng, vì sâu thẳm trong mỗi người đó là lòng tự trọng, quyền được tôn trọng. Vì công ty sẽ dán thông tin này trên bảng thông tin, scan và email đến tất cả mọi nhân viên với lời khen của ông sếp về các bạn đã tự tin xác nhận mình làm đúng.
Cũng có nhiều nhân viên của văn hóa cũ bức xúc. Nhưng ông sếp vẫn kiên quyết, ai tự tin thì ký vào đó, tôi không ăn cắp, tôi không nói dối, mình như thế nào thì nói như thế việc gì phải sợ, phải ngại? Còn các bạn khác thì thôi, ổng bỏ qua, coi như không thèm đếm xỉa. Dần dần, số lượng người ký xác nhận “tôi tử tế” tăng lên, và hầu như cả công ty ai cũng ký, cầm tiền lương trên tay và lòng đầy hoan hỉ, hạnh phúc, thấy mình có giá trị thật sự. Một số người ăn cắp, nói dối, hoặc vô kỷ luật sẽ phải thay đổi, hoặc xin nghỉ việc vì cảm thấy quá lẻ loi, 1 cái xấu quá lẻ loi trong một tập thể tốt.
Tự trọng nghĩa là tự tôn trọng mình, xây dựng những giá trị riêng của mình, giá trị Nguyễn Văn A. Khi mình có giá trị thì người khác sẽ tôn trọng, sẽ kính trọng mình một cách tự nhiên, mình không cần phải cố gắng hay nỗ lực SĨ để được trọng.
Ngày…tháng…năm….Hôm nay, mình đã gửi thư cam kết và chính thức nhận nhiệm vụ kinh doanh nông sản Việt Nam, với toàn bộ lãi sẽ mua áo ấm cho trẻ em ở một huyện nào đó tận Hà Giang xa xôi. Mình chỉ biết tên tỉnh này qua sách báo, còn tên huyện thì chưa. Nhưng không thành vấn đề, đã bốc thăm thì, như dượng nói, trong tim mình là tình yêu với mảnh đất chưa biết mặt mũi thế nào kia, nơi đâu cũng là tổ quốc.
Ngày…tháng…4h chiều, mình và Quốc lang thang ở ga Hà Nội, đợi nho Phan Rang về từ chuyến tàu Thống Nhất. Trời Hà Nội đầu đông, sương mù và hơi nước lành lạnh. Ai cũng vội vã đưa đưa tiễn tiễn, chỉ trừ vài người như chị em mình. Mùi gà rán lan tỏa, 2 chị em hít hà, nhìn thèm vì tiền bây giờ sẽ đưa vào kinh doanh, không xa hoa như vậy nữa. Mỗi người ngồi 1 xe trước cổng, vắt vẻo như những lái buôn thực thụ. Cũng chút lo lắng trong lòng, mấy chục ký cam, ký nho này bán làm sao hết. Mình có quen biết với ai đâu. Dù rất quyết tâm nhưng thấy lòng bất an lắm.
Thì bắt đầu...
Reng reng rèng, ting ting ting...Fanpage báo lượt like tăng ầm ầm, khách gọi điện đặt hàng dồn dập, táo nho, sách loạn lên! Hoa chân múa tay vì mừng quýnh. Ngước mắt nhìn trời, nước mắt rơm rớm vì hạnh phúc. Con cảm ơn Dượng Tô nì, dượng đã cho nhóm con lên sóng đầu tiên.
Vác được 60kg nho, 40kg táo về đến nhà thì nhận được tin hót hơn cả hót từ Thúy, khách đặt hàng lên tới khoảng 2 tạ nho đỏ, 1 tạ nho xanh, hơn 1 tạ táo...
-Ngon! Sao mà mày hốt hoảng thế?
-Tiền đâu mà nhập hàng đây!
-Ôi, đúng rồi Thủy ơi....Tính nhẩm cũng phải tầm 20 triệu mới đủ. Lấy đâu ra bây giờ?
Trong nhóm có 3 người lớn hơn đi làm rồi nhưng dân văn phòng, thu nhập 4 triệu/ tháng. Còn 2 em sinh viên vừa học vừa làm chỉ đủ trang trải sinh hoạt.
Phải làm sao đây? Cả nhóm nhìn nhau. Suy nghĩ rất lâu, tự nhiên thấy mình khôn lên. Nhìn thấy chiếc xe, ối, tư tưởng bừng sáng. “Tôi cắm (cầm cố) chiếc xe máy là ô kê chứ gì? Mua mới đang 32 triệu, kiểu gì chẳng được 20 triệu, xe mới mà”. Mọi người nhìn mình, tưởng mình khùng. Ngay lập tức, chiếc xe của mình đã ở tiệm. Cầm cục tiền ra khỏi tiệm mà thấy bùi ngùi. Thương em quá! Chị phải đi bộ và xe buýt rồi. Mấy hôm nữa chị sẽ quay lại và đưa em ra nhé bé yêu.
Thông báo cho ban tổ chức biết. Các anh phản đối quá trời, nói không nên làm như thế. Trừ dượng. Dượng nhắn, “việc cắm xe là bình thường, kỹ năng xoay sở vốn là một kỹ năng quan trọng trong kinh doanh. Như dượng lúc vào mùa, xe -nhà gì chả vào ngân hàng hết, chứ vốn ở đâu mà mãi thế, vấn đề là mình chắc sẽ lấy lại là được”. Mình thấy tự tin sau tin nhắn ấy trên fanpage. Đúng vậy, sau này mình ra đời đi làm, đi kinh doanh, không lẽ cứ cần vốn lại có 1 ông dượng nào đó xuất hiện. Phải tự xoay sở thôi…
Ngày…tháng…Khách đặt nhiều quá, nhân lực lại mỏng. Tối chủ nhật, 3 tạ hoa quả có mặt ở nhà mình. Ngày thứ 2, trừ mình và Minh, mấy đứa còn lại đi làm đi học hết. 2 đứa con gái và hàng trăm đơn hàng cần xử lý. Quay cuồng quên cả ăn trưa mà đến tối, vẫn còn 2 tạ hoa quả nằm yên đấy, nho có dấu hiệu mốc. Nho thật sự là 1 thứ quả khó tính, vì không hóa chất bảo quản mà! Mệt mỏi, lo lắng..... Mình trách móc kiểu “nhành cây trứng cá”, nói chúng mày ra khỏi nhóm hết đi bọn vô trách nhiệm. 8h- 9h tối lần lượt chúng nó về! Quốc ôm mình an ủi (thằng bé này tâm lý thế), Đức thì lấy nước, Thúy đi mua xúc xích ép mình ăn. Mình nguôi ngoai, chúng nó hứa ngày mai sẽ đi giao hết hàng. Mình bỗng dưng òa khóc.
Ngày…tháng…Không hôm nào đi ngủ trước 2h sáng. Đêm nào cả bọn cũng ngồi cắt bớt nho dập và hong ra cho khô ráo. Nhìn những trái nho mỗi giờ 1 héo đi, mình xót ruôt, mặc dù mắt nhíp lại, đặt lưng xuống nhưng lòng chỉ mong đêm trôi thật nhanh để ngày mai giao hàng.
Ngày…tháng... Toàn bộ sách, giấm, táo, nho được giao cho khách. Mình lại rút ra bài học sau khi dượng nhắc nhở là “khi có cơ hội, nên chia sẻ với các nhóm kinh doanh khác. Con nên giao cho các nhóm khác chưa được lên sóng, chưa có đơn hàng”. Mình thấy mình hơi ích kỷ, lợi ích nhóm quá, nên đã lên mạng chia sẻ hết và nhờ các nhóm khác đi giao. Rồi vài bữa họ có cơ hội, họ lại giúp mình…
Ngày…tháng…còn ế 6kg táo và 3kg nho, hơi cũ cũ nên không dám giao ai, cả bọn mang ra thử làm nước nho, mứt nho, ngon phết!
Ngày …tháng…Ra tiệm lấy chiếc xe về. Trừ mọi chi phí, tổng lãi đến nay đã có 8.605k làm vốn. Tiếp tục cho chiến dịch tuần sau với cam Hà Giang, nho táo Ninh Thuận, Yeahhh!
Mệt vô cùng! Nhưng vui, hãnh diện. Thật sự mình tự hào về bản thân lắm.Và mình yêu chúng nó quá. Đúng như Dượng Tony nói: tham gia vào đội, các bạn sẽ sống cho người khác, và cũng sống cho chính mình! Mình đã tìm lại niềm vui mà lâu nay tưởng như đã đánh mất với vòng quay cơm áo gạo tiền công danh phù phiếm nơi thành phố.
Có lần Tony ngồi ở quán cà phê, bàn bên là 2 gia đình, một Tây một Việt. Mỗi gia đình đều có 1 em bé khoảng 2-3 tuổi, tụi nó tự làm quen và chơi với nhau. Bỗng dưng đứa bé con Tây vấp cái chân ghế và ngã sóng soài, bố mẹ cô bé vẫn ngồi yên uống nước, chỉ nói động viên, thôi đứng lên đi con. Cô bé ấy đứng dậy, phủi bụi và chơi tiếp, như không có chuyện gì xảy ra. Bàn bên kia, gia đình người Việt nói hay nhỉ, giáo dục Tây đề cao tính tự lập, mình cũng sẽ dạy con như thế, chứ dạy con kiểu Việt Nam riết nó hư hỏng hết.
Đâu khoảng 15 phút sau, tới cậu bé người Việt lại va vào cái ghế và ngã y chang. Bà mẹ của cậu, một bà mẹ trẻ đeo kính trông rất trí thức, gầm lên với anh chồng “mắt mũi anh để đâu mà không trông nó”, anh chồng cuống quýt chạy đến đỡ dậy, quay lại mắng vợ là “có phải là con của cô không mà cô không giữ”. Bà ngoại hoặc bà nội gì đấy cũng chạy đến, xúm nhau đỡ cậu dậy, bà cảm thấy có lỗi khi thấy 2 vợ chồng vẻ mặt cau có, có ý muốn nói là “cháu ngã tại bà”. Thấy 3 người xung quanh đổ qua đổ lại, cậu bé bèn khóc rất to. Người bà vừa bế, vừa dỗ dành, vừa đánh cái ghế, đánh cái bàn, đánh người cha, đánh người mẹ, cứ mỗi lần vung tay đánh thì nói “cái tội của cái ghế này, cái bàn này, làm em đau này…”. Sau khi đánh hầu hết người của cả quán, thì cậu bé mới cười, mới bỏ qua cái việc vừa té ngã lúc nãy.
Tony ngồi nghĩ. Dù văn minh phương Tây có hay, có tiến bộ cách mấy, mình nhìn thấy nhưng chưa chắc là áp dụng được. Đụng chuyện thì vẫn cách xử lý cũ. Và đứa trẻ ấy lớn lên, mọi vấp ngã của nó, không bao giờ là do nó. Tất cả mọi thất bại là do ai đó, thậm chí do vật vô tri vô giác như cái ghế cái bàn...Và đều phải bị trừng trị, bị đánh, bị đổ lỗi.
Ở các nước châu Á, có lẽ lối giáo dục này tạo thành văn hóa chỉ trích người khác nhưng tuyệt nhiên không nói đến mình. Giáo viên nói học sinh dốt. Học sinh thì nói giáo viên dạy dở, chương trình dở. Giám đốc nói nhân viên kém cỏi. Nhân viên thì chê giám đốc không đủ trình. Đồng nghiệp thì xét nét nhau, đổ lỗi cho nhau khi có sự cố. Trừ mình. Hễ ai nói đến mình là nổi điên,vì tôi là 1 pháo đài bất khả đề cập.
Có độc giả thích Tony viết lắm. Cứ 1 bài miêu tả 1 thói xấu của ai đó, thì cả trăm comment nhảy vô chê bai khí thế. Nhưng bài nào tương tự như mình thì giãy nảy lên, gửi mail nói “anh không được nói em như thế trên page, em cảm thấy bị xúc phạm nặng nề”.
Tony có anh bạn tên B, vừa tốt nghiệp ngoại thương vừa bách khoa, từng đi du học, từng làm tập đoàn nước ngoài, đang làm giám đốc 1 công ty lớn. Có lần đi hội nghị ở khách sạn Sofitel với Tony, anh đậu xe ở dưới, đi bộ từ vỉa hè lên sảnh khách sạn thì anh giẫm phải bã kẹo chewingum (cao su). Anh chửi đậu phộng, cái bọn vô ý thức. Sau đó anh chạy tới bẻ 1 nhành cây (nhành cây trứng cá), cúi xuống chọt gỡ bã kẹo ra khỏi giày rồi vội vã bước vào họp. Lúc họp xong đi ra, thì trước khách sạn, Tony thấy cây trứng cá đã trụi lũi cành, bã kẹo cao su vẫn trên vỉa hè, bên cạnh là 1 đống cành lá của cây trứng cá…
P/S: Đăng bài này xong, Tony phải vô check mail ngay. Thể nào B cũng gửi email “tôi bị xúc phạm nặng nề, tôi có ăn kẹo nhả xuống đâu, cái bã ấy của ai, đề nghị làm rõ. Tôi bận quá nên làm gì có thời gian dọn cái bã kẹo ấy. Cái cây bị trụi lũi ấy là do mấy đứa ngoài xã hội kia chứ tôi chỉ bẻ có 1 nhành. Nhiệm vụ dọn rác là của công ty vệ sinh, của bảo vệ khách sạn, của x, của y, của z…”
Ở nước ôn đới, đường ăn được sx bởi củ cải đường, còn ở các nước nhiệt đới, người ta lấy đường từ cây mía. Nhưng đường này là đường sucrose (hồi nhỏ học là xắc ca rô, hẻm biết ai phiên âm lạ quá), khó hấp thụ vào cơ thể, nhưng vì rẻ nên phổ biến. Đường thứ hai sang hơn, dễ hấp thụ vào cơ thể hơn là được glucose (hồi nhỏ được hạc là gờ lu cô da). Mấy chú xưa xưa phiên âm tụi con đọc mệt quá à, để luôn tiếng Tây cho tụi con dễ đọc. Chứ tổng thống Pháp cũ (Sarkozy) mà cứ gọi ông Xác Cô Di nghe kinh hãi quá...tưởng cô nào đó tên Di mới chết.
Đường glucose có trong mật ong, trong nhiều loại trái cây, nhiều nhất là quả nho. Nếu ban đêm bạn nằm ngủ mơ về nho, thì cơ thể bạn đang thiếu đường này. Nên bổ sung ngay, tháng phải 2-3 lần ăn nho. Hôm bữa nghe ai nói "người ta giàu người ta ăn nho Mỹ. Tui nghèo nên tui đi Mỹ ăn nho".
Nho được trồng chủ yếu ở các nước ôn đới. Các nước nhiệt đới trồng cũng được nhưng trái nhỏ, năng suất không bằng. Phan Rang Ninh Thuận là địa phương duy nhất của Việt Nam trồng được nho và nuôi cừu dưới dạng thương phẩm, vì đây là vùng đất khô nhất của nước ta, do cái phễu Đà Lạt cách đó 100km hút hết hơi ẩm về. Mặc dù nắng nóng nhưng khô nên cừu không bị bết lông ( ẩm là cừu bết lông, nứt da, chết), và cây nho cũng ưa khí hậu khô, ẩm nhiều là bị bệnh, điển hình là mốc trắng sương mai, phải sử dụng các chế phẩm chuyên nho của hãng Phượng Tím mới trị được (bạn nào trồng nho ở Ninh Thuận email lại hãng để tư vấn cho nhé, hãng này giỏi lắm, cái chi cũng có).
Nho ở Ninh Thuận chủ yếu là giống nho đỏ Red Cardinal (đọc là Cạc đi nồ), giống xanh gần đây mới có. Nho Phan Rang hơi chát, có hạt, trái bé, nhìn xấu, ko đều như nho Tàu. Vỏ cũng mỏng nên dễ hư hỏng hơn nho Tàu, vị thì pha chua nên dễ ăn hơn loại nho ngọt ngay của Mỹ, Úc, Trung Quốc.
Các con dượng ở Phan Rang đã khởi nghiệp trồng nho sau khi vọt lên Sài Gòn mần ăn chẳng ra sao, và đã có sản phẩm đầu tay, rượu nho gì đó, gửi cho Tony mà chưa có uống và góp ý cho các bạn. Nhưng các nhóm Hà Nội đã nhập về kinh doanh ở đó, các bạn liên hệ nhóm: https://www.facebook.com/sopcop.tnbs để mua nè. Các địa phương khác sẽ cập nhật trong các bản tin sau địa điểm bán cho các bạn ủng hộ các bạn trẻ Phan Rang nhé. Nhớ ăn thịt cừu và uống nước nho giúp các bạn ấy...
Đây là email anh nhắc nhở lần cuối. Nếu em vẫn đi làm trễ mà không báo trước, vẫn còn sống 1 cách vô kỷ luật như xưa nay vẫn sống, thì nên ngưng làm việc ở đây. Để một tổ chức tồn tại được, điều kiện cần là mọi người biết nghĩ về nhau, nghĩ về người khác. Điều kiện đủ là tính kỷ luật. Thiếu 1 trong 2 ĐK này, tổ chức đó sẽ tan rã. Nên hùn hạp làm ăn với ai, nếu họ thiếu 1 trong 2 ĐK này, chia tay sớm để khỏi phải giải tán về sau.
Cái 1, tức nghĩ bản thân, ích kỷ, sẽ dẫn đến phết phẩy ma lanh. Cái 2, tức thiếu tính kỷ luật, sẽ không đạt được mục tiêu. Công ty của bạn anh, anh nói trước sau gì cũng đóng cửa mà không tin. Vì có 3 anh trong HĐQT, hẹn họp lúc 3h chiều. Một anh đến đúng giờ, một anh đến lúc 3h30, một anh đến lúc 4h. Anh đi đúng giờ thì có tiệc lúc 4h30, nên khi anh thứ 3 đến thì anh thứ nhất phải đi. Sau khi ngồi chờ 1h không biết làm gì, anh thứ 3 đã ăn cắp của anh thứ nhất 1h đồng hồ, anh thứ 2 ăn cắp của anh thứ nhất 30 phút. Và đúng như anh dự đoán, công ty họ đã giải tán. Vì không bàn bạc được với nhau, do 3 lần hẹn họp, không họp được.
“Mistake acceptable, but never accept the same mistake”. Lỗi lầm lần 1 thì mình mổ xẻ, phân tích nguyên nhân, nhắc nhở và bỏ qua. Phạm lần thứ 2 là cảnh cáo, phạm lần thứ 3 thì nên chia tay. Vì lần 1, đã nhắc nhở họ vẫn không rút ra được, một là ngu quá, không hiểu vấn đề, hai là cố tình vi phạm. Lần 2 vi phạm là do thói quen cũ, thôi cho 1 lần nữa. Dù đã cảnh cáo vẫn vi phạm lần 3, thì thôi, nên chia tay. Trong hôn nhân, trong bạn bè, trong kinh doanh, trong mọi quan hệ, the same mistake lần thứ 3 thì không nên tha thứ.
Lần 1 bỏ qua vì chúng ta không nên hẹp hòi Lần 2 bỏ qua vì chúng ta cần có sự bao dung Lần 3 không được bỏ qua vì đó là sự xuề xòa, hại người khác.
Mình cứ nghĩ mình tốt, mình thiện, mình bỏ qua lỗi lầm của người ta, thực ra là mình rất ác, vì mình hại người đó. Vì người đó sẽ cảm thấy là lần thứ 4, thứ 5….cứ vi phạm thoải mái, rồi cũng sẽ bỏ qua. Rồi thành bản chất, không sửa được.
Thiện không đúng chỗ, là ác. Ác đúng chỗ, là thiện.
Đây là thư cuối cùng của anh về vấn đề này. Nếu em có đi trễ lần tiếp theo thì tự động đến phòng nhân sự nhận hồ sơ đi về. Mọi vị trí đều có thể thay thế. Mọi kinh nghiệm đều có thể đào tạo.
Ở công ty này, không chấp nhận người vô kỷ luật làm việc. Anh không muốn đóng cửa công ty. Cố tình vi phạm là phá hoại, nên loại trừ sớm.
"Cách đây vài ngày, nhóm chúng tôi nhận được lá thư từ thày hiệu trưởng trường tiểu học Tìa Dình, một trong hai trường khó khăn nhất của Điện Biên Đông mà nhóm lựa chọn trao áo ấm mùa đông này. Thày hiệu trưởng kể thày cũng vận động quyên góp ở nhiều nơi mà chỉ nhận được 137 cái áo ấm, vẫn còn 319 em đến trường bằng manh áo cộc. Thày chưa dám trao, vì sợ sự tủi thân của các bạn chưa có. Mùa đông rét mướt, nhưng những người thầy, người cô ở đấy chẳng biết phải làm sao.
Lá thư vỏn vẹn những dòng chữ ngắn gọn mà khiến chúng tôi ám ảnh mãi.
Sống ở thành phố, chúng tôi nghĩ đến việc cả nhóm sẽ phải di chuyển để mang áo ấm lên cho các em trường Tìa Dình khi mà trường nằm cách Tp. Điện Biên 100km và nằm rất cao trên đỉnh núi, 25 km đường đất và dốc cao như trong hình, chỉ đi bộ mới tới nơi được, trời thì mưa và lạnh 8 độ"...( Trích trong page của nhóm tình nguyện).
Mong các bạn ở Hà Nội bấm like cho nhóm. Các bạn trẻ thủ đô được bốc thăm có nghĩa vụ sản xuất kinh doanh gây quỹ ủng hộ trẻ em huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên.
Tony chỉ chúc các bạn mạnh mẽ lên. "Hò dô ta nào, hò dô ta nào...dốc núi cao cao, nhưng lòng quyết tâm còn cao hơn núi..". Người ta quyết tâm làm giàu cho cá nhân, mình quyết tâm kiếm chút tiền gửi đến các em là mình giàu tình, giàu nghĩa, giàu quyết tâm. Sau này các bạn lớn tuổi rồi, không làm tình nguyện nữa, các bạn sẽ thành đạt với hành trang mang theo là kinh nghiệm kinh doanh trong suốt thời gian mình còn trẻ làm tình nguyện như vầy, và quan trọng hơn là tấm lòng hồn hậu vì người khác. Tony đọc sách đông tây kim cổ, 4-5000 năm ở mọi xã hội, người ta chỉ thành đạt khi có 1 trái tim thương yêu, biết cho đi và nghĩ về người khác...
“Chào bạn, mình xin tự giới thiệu mình tên Hằng, một cô giáo vùng cao của huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng.
Qua facebook của bạn bè mình biết bạn đang có chương trình thiện nguyện tại các huyện nghèo của các tỉnh miền núi phía Bắc, vậy mình xin khái quát qua tình hình khó khăn của đồng bào các dân tộc vùng cao huyện Hà Quảng để các bạn xem xét giúp đỡ.
Hà Quảng là huyện vùng cao nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh Cao Bằng, diện tích của huyện là 45.000 ha với 2/3 diện tích là núi đá, có đường biên giới dài giáp với Trung Quốc, có 13 xã chủ yếu là đồng bào Mông, Dao, Nùng sinh sống. Vùng này rất khó khăn về nước sinh hoạt, mùa khô phải đi bộ vài km để gánh nước, đất núi đá cằn cỗi chỉ trồng được cây ngô. Đường giao thông đi lại khó khăn, có những xóm phải đi bộ cả nửa ngày mới đến được. Khí hậu vùng cao khắc nghiệt, quanh năm mây mù bao phủ, rét buốt, học sinh của mình mùa đông đến trường ngồi học mà cứ run cầm cập. Vì điều kiện khó khăn như vậy nên các em thường xuyên bỏ học, mình phải đến tận nhà các em vận động, đến nhà các em rồi mới thấy các em sống khổ cực như thế nào. Gọi là nhà nhưng thực ra là những túp lều được quây lại bởi những cây nhỏ, có nhà thì vách đất lở gần hết gió lùa lạnh thấu xương, bên trong nhà trống trơn chẳng có gì giá trị.
Mình gửi các bạn xem căn nhà khá nhất của xóm so với những ngôi nhà khác mình không chụp được (trong page). Mình hi vọng chương trình kinh doanh nông sản Việt mua áo ấm cho các bạn nhỏ ở đây được thành công tốt đẹp. Mời các bạn hãy đến và giúp đỡ họ, giúp đỡ những người bám đất, bám biên cương góp phần bảo vệ đường biên mốc của tổ quốc mình”.
TnBS: Gửi cô giáo Hằng, nhóm đã lên kế hoạch kinh doanh và sẽ liên hệ lại với bạn để có số áo ấm sẽ gửi lên mùa đông này. Và Tony cũng sẽ sắp xếp thời gian đi cùng với các bạn lên thăm cô, thăm các em. Hy vọng là sẽ tìm được một số đặc sản hoặc sản phẩm của huyện mình về kinh doanh dưới miền xuôi, tạo đầu ra để bà con huyện mình sản xuất trồng trọt chăn nuôi thật nhiều nữa. Và năm sau, cha mẹ các em có thể tự mua áo ấm cho các em.
To độc giả: Các bạn bấm like trang này nhé, bấm like để cập nhật các chương trình của đội, tích cực mua hàng giùm các bạn. Và khi nào team này đủ tiền tặng áo ấm cho các em trường cô giáo Hằng, team sẽ thông báo chuyến đi Hà Quảng, và các bạn có thể đi cùng. Có thể Tony là chàng trai thiệt khôi ngô ngồi cạnh bạn mà bạn hẻm biết. Đường dù xa, dù gập ghềnh nhưng dựa vai vào 1 hành khách đẹp trai như rứa thì cũng sướng…
Như tinh thần dượng chỉ cho cách làm từ thiện, nhóm con bốc thăm trúng Xín Mần, 1 trong 62 huyện nghèo nhất nước. Và ngay lập tức, bọn con lên kế hoạch kinh doanh để gây quỹ mang áo ấm đến cho các em huyện này. Và con được cử đi tiền trạm, chọn một trường tiểu học trên một ngọn núi cao cheo leo nhất để hỗ trợ.
Con đang ngồi ở đây, xung quanh chập chùng núi đá tai mèo và sương giăng trắng xóa. Từ tp Hà Giang, đi khoảng 150km nữa mới đến Xín Mần, đường cua tay áo, tốc độ di chuyển chỉ 25 km/h. Gió rít từng cơn lạnh thấu xương.
Trước mắt, tụi con sẽ nhận nhiệm vụ gửi 300 chiếc áo ấm lên cho các bạn học sinh ở huyện, đầu tiên sẽ là trường tiểu học xã Trung Thịnh. Tụi con vào gặp thầy Dương, hiệu phó nhà trường. Câu chuyện cứ ngắt quãng, trầm ngâm vì sự xúc động của thầy. Con hỏi thầy ngày nhà giáo thầy có vui không, bất ngờ khi nghe thầy nói, rằng 16 năm đi dạy, thầy chưa bao giờ nhận được bông hoa nào. “Học trò ở đây nghèo quá, đất toàn đá tai mèo, có 1 hốc đất nhỏ xíu nào đó, nơi đó sẽ là một cây ngô để có cái mà ăn. Nên không có chỗ để trồng hoa, bạn ạ”. Con chợt thấy tim mình thắt lại, thấy cảm phục vì họ đã chọn một cái nghề thiêng liêng, cái gì đã khiến những giáo sinh sư phạm đã chọn nghề giáo nơi biên cương lạnh lẽo như thế này, nếu không phải là “ánh mắt học trò là áo ấm mùa đông”? (Con T, nhóm tình nguyện Xín Mần, Hà Giang)
TnBS: To T: Dượng đã đến Xín Mần Hà Giang. Khi ra về, lên xe dượng vẫn cố nhìn lại. Không thể quên miền đất ấy. Xa xôi quá, cách trở quá. Giờ dượng đọc thư các bạn, mắt vẫn còn cay…
To Các độc giả của TnBS, nhờ các bạn bấm like trang này nhé. Ủng hộ giùm nông sản các bạn đang bán để hoàn thành chỉ tiêu 300 chiếc áo ấm mùa đông năm nay. Sau chuyến đi Hà Giang năm 2007, cứ mở tivi coi dự báo thời tiết, nghe những khối khí lạnh vẫn cứ tràn về, Tony biết nơi biên cương ấy lạnh lắm. Mùa đông năm nay, liệu có ấm hơn bởi lòng người miền xuôi?
100 bài dạy làm ăn, biên tập theo chương trình của Đài truyền hình Hàn Quốc thập niên 70 ---------------------------------------------------------------------- Chọn bạn làm ăn (1)
Chắc các bạn từng đọc bài “Hùn hạp làm ăn”, cứ 3 anh A,B,C hợp tác sau vài năm, phần lớn tan vỡ không nhìn mặt nhau, chỉ còn 1 tỷ lệ nhỏ là thành công. Các bạn trẻ thấy ở ngoài xã hội có quá nhiều trường hợp như vậy nên sợ, thôi tự làm một mình. Nhưng nếu tự làm 1 mình thì sao đủ lực. Vốn cùng cần hùn. Sức cần hùn. Trí cần hùn. Chứ 1 mình thì không đi xa được. Vậy ai có thể chọn để hùn đây?
Trong tiếng Việt, hùn hạp là 1 từ hay. Hạp mới hùn. Nhưng hạp là 1 tính từ thay đổi theo thời gian, nay hạp, mai hết. Hết hạp thì cãi nhau. Nhiều bạn học, hồi đi học thấy hạp nhau quá, nên sau khi tốt nghiệp thì rủ nhau làm ăn. Vài ba năm tan vỡ, các buổi họp lớp từ đó không đầy đủ nữa.
Các bạn còn nhớ chuyện Tony giải tán nhóm kinh doanh chứ? Vì nhiều bạn trong đó chưa chi đã đòi chia lãi. Người này đòi phần hơn người kia. Như vậy, việc “CHỈ NGHĨ ĐẾN LỢI ÍCH CÁ NHÂN” là điều kiện đầu tiên để mình nhận ra người không nên hùn hạp. Kiểu người tiểu nông, “đèn nhà ai nấy rạng, gió chiều nào che chiều ấy” thì cà phê cà pháo cho vui, TUYỆT ĐỐI không hợp tác làm ăn.
Đặc trưng của nhóm này là sẵn sàng xé rào để được việc. Nếu kẹt xe, họ sẵn sàng chạy trên lề để nhanh hơn người khác. Xếp hàng, sẵn sàng chen ngang để mình được phục vụ nhanh hơn. Cái gì của chung họ cũng tha về cho gia đình họ, bất chấp đạp đổ cổng trường để con họ có 1 suất học tốt hay giật đồ cúng trên bàn thờ đức thánh Trần để có “lộc làm ăn”, hay đem hết hoa ở Bờ Hồ về nhà. Cứ miễn phí là họ mò đến, cái gì tốn tiền tốn công thì họ biến mất. Cứ quyền lợi là tranh giành còn nghĩa vụ thì “tôi không ngu”. Hợp tác với người này, tan vỡ là SỰ HIỂN NHIÊN. Nên trong hội đồng quản trị có thể loại này, thì giải tán cho xong, hoặc mình rút lui thật sớm.
Vậy yếu tố đầu tiên để nhận lời hùn hạp làm ăn là sự HÀO SẢNG của người rủ. Hào sảng là sự cho đi không toan tính. Hào sảng là sự chịu chơi, chơi đẹp mà không vì mục đích sĩ diện (có một số người cũng giả vờ hào sảng nhưng cốt là để lấy được sự nể trọng của người khác). Các bạn trong đội tình nguyện là một dạng người hào sảng. Vì các bạn sẵn sàng thức nguyên đêm thứ 7 để chuẩn bị chủ nhật bán hàng, tiền lãi dành mua áo ấm cho em nhỏ vùng cao chẳng hạn, thì đây là người có thể hy sinh lợi ích cá nhân vì người khác. Nên các bạn có thể làm ăn với nhau. Lưu ý chữ CÓ THỂ, vì còn thiếu 1 ĐK nữa là ĐK đủ, sẽ nói ở bài sau.
Còn với ai suy nghĩ “có điên mới làm cho thằng khác ăn”, thì phải tránh thật xa. Họ không nghĩ về người khác, không nghĩ cho người khác, thì họ sẽ tư lợi khi không ai kiểm soát. Họ sẽ vượt đèn đỏ khi không có cảnh sát giao thông. Họ sẽ quay bài khi không có giám thị. Họ sẽ đút túi 1 quả ớt khi chị bán rau mãi đếm tiền. Họ sẽ nói dối ngay để được lợi cho mình. Họ sẽ lấy tiền công ty cho chi tiêu cá nhân. Công ty cấp cho họ 1 số ĐT để liên lạc công việc, họ dùng để gọi việc cá nhân, dù họ có 1 số ĐT riêng nữa. Việc này không vặt vãnh tí nào, nó thể hiện cái nhập nhèm của mấy đứa tào lao bí đao. Công ty nào có thành phần đó trong hội đồng sáng lập, công ty đó sẽ đóng cửa, dù sớm hay muộn.
Đây là điều kiện cần. Còn điều kiện đủ, các bạn theo dõi ở bài 2. Bạn trẻ đọc lại và học thuộc bài 1 trước khi học bài 2 nhé.
Dù mai mới là ngày hiến chương nhà giáo, nhưng mai Tony có việc đi thăm ruộng, nên có thể không online, chỉ có admin ở nhà share bài lên, nên hôm nay thông qua page TnBS, Tony muốn gửi đến tất cả các thầy cô của mình lời biết ơn chân thành. Và kính gửi đến những người làm nghề giáo một lời chúc sức khỏe, bình an.
Để đến ngày hôm nay, chúng mình đều có rất nhiều người thầy. Có những người thầy chỉ dạy 1 tiết, một ngày, 1 tuần, 1 năm…, có những người thầy trên lớp và cũng có những người thầy ngoài đời. Chúng ta mãi mãi biết ơn họ, trong sâu thẳm lòng mình chứ không phải đến ngày 20/11 mới biết ơn. 20/11 chỉ là 1 cái mốc để chúng ta tri ân. Con người vốn dĩ quá nhiều quan hệ, 365 ngày, chúng ta có thể có 365 ngày đáng nhớ khác nhau, sinh nhật của mình, của gia đình người thân, ngày tết, giỗ chạp, kỷ niệm cái này cái kia…
Có bạn nói chúng ta quá nhiều thầy dạy dỗ, nên chẳng biết thăm ai bỏ ai. Tony nghĩ là các bạn nên có 1 người thầy nào đó, ít nhất trong cuộc đời phải có một ông thầy. Đời thật bất hạnh khi bạn không có người thầy nào để nhớ về.
Mỗi bước chân bạn bước ra đời, đều thấp thoáng sau lưng hình bóng 1 ông thầy, dù thầy dạy chữ hay dạy nghề, dạy việc. Tình cảm này thiêng liêng lắm.
Tony cũng xin cám ơn các anh chị trong tổ tư vấn đã nhận lời dạy nhóm Gánh Rau ra chợ Tây, đã chỉ cho các bạn trẻ để biết cách marketing nông sản Việt ra thế giới bên ngoài. Có anh chị ở tỉnh thành khác đã tự bỏ vé máy bay/chi phí đến tp HCM dạy rồi về, hình ảnh ấy thật là cảm động. Các anh chị đã là thầy của các bạn trẻ, của Tony.
Con là P, nhóm Marketing nông sản quốc tế mà dượng đặt tên là nhóm ‘ Gánh rau ra chợ Thế giới”. Hôm nay nhận được đề bài của dượng nêu ý kiến về câu “Văn minh nào có khó gì. Nhận thì phải nhớ, cho thì phải quên”, con xin được gửi bài viết ngắn gọn của mình như sau:
18 tuổi là cái tuổi đẹp nhất của đời người – giàu sức trẻ, hoài bão và ước mơ. Ở các nước Âu Mĩ, 18 là cái tuổi phải xa gia đình, sống cuộc sống tự lập, tự trang trải cuộc sống. Con cũng thế, năm con 18, con một thân một mình đến nước Úc này, bắt đầu một một cuộc sống mới.
Bây giờ ngồi nghĩ lại. Con đã nhận từ Việt Nam một quê hương, một tiếng nói.
Con đã nhận từ ba mẹ một hình hài, một cái tên và cả một sự hi sinh to lớn.
Con đã nhận từ Ngoại con một tình thương vô bờ bến, một sự chăm sóc rất đỗi dịu dàng những năm con còn nhỏ.
Con đã nhận từ em gái, một sự nhường nhịn, một sự thương yêu của tình máu mủ ruột rà.
Con đã nhận từ thầy cô là chữ nghĩa. Con đã nhận từ bạn bè những phút giây thân ái vui vẻ bên nhau.
Con đã nhận và nhận nhiều lắm, mà có khi con không nhớ.
Vậy con đã cho những gì?
Con thật sự chưa cho những gì cả. Đã vậy con còn mong muốn nhiều hơn.
Cảm ơn dượng về đề văn đã giúp con nhận ra được quá trình ích kỷ hóa của mình diễn ra như thế nào. Năm nay con 22 tuổi, cũng còn trẻ, đầy hoài bão và ước mơ. Song, vẫn như cậu bé chỉ biết vô tự nhận mà không màng suy nghĩ gì.
Giờ đã là lúc con nhìn lại mình. Con nghĩ mình quá bé nhỏ để có thể chia sẻ nỗi khó khăn của cả đất nước, nhưng con có thể chia sẻ những khó khăn của những người sống quanh mình. Từng bước, từng bước, con sẽ văn minh.
Con tên là C, hiện đang là học viên phi công dân sự đang huấn luyện ở Phoenix, Arizona, US. Con xin cám ơn Dựơng đã dạy cho thế hệ trẻ tụi con những bài học thực tế về cuộc sống, tư duy, tầm nhìn và cả trách nhiệm về tương lai đất nước nữa ah. Con đã học hỏi, sửa đổi, phấn đấu để không nhỏ nhặt tiểu nông nữa.
Kính thưa Dượng, con đã đọc bài: "Tôi ôm con sáo bé bỏng cuả tôi...." và lần nào cũng khóc. Hình ảnh của cha và con và những ước mơ nhìn những chiếc máy bay trên bầu trời đêm ở cái miền quê nghèo ấy thật sự chạm vào tận đáy trái tim con. Ba con cũng là 1 kỹ sư hoá học và từng mở xưởng làm đất đèn, acetylene, nhưng với tai nạn khi sản xuất ở 1 xưởng gần đó làm cả xưởng của ba con phá sản, từ đó ba con rất buồn. Sau này ba con chỉ đi làm cho bạn bè của ba và cộng với số tiền lương giáo viên dạy cấp 1 của mẹ con dành dụm, chỉ đủ nuôi cho anh em con ăn học nên người. Con cũng đã bắt đầu đi làm thêm ngay sau khi con vừa tốt nghiệp lớp 12, đồng lương đầu tiên con kiếm đựơc là 1 triệu đồng.
Con vẫn còn nhớ khi con đắn đo chia sẻ với mẹ con dự định tạm hoãn việc học để đi thi tuyển phi công, đậu và đi huấn luyện ở Nha Trang. Theo dự tính của con thì đi học bay về con vẫn tiếp tục vừa bay và vừa học. Nhưng vì chính sách thay đổi và chờ chủ trương mới, đến khi con đi học bên đây đã mất gần 3 năm rồi, dự kiến năm sau là tốt nghiệp. Hiện tại con đang cần một khoản tiền để tiếp tục việc học, nhưng đặc trưng của nghề phi công không cho phép con ra ngoài làm thêm. Ba mẹ con kêu bán nhà nhưng người ta trả giá rẻ quá dượng ơi, vì mặc dù năm trong chung cư cũ nhưng nhà con làm nội thất khá nhiều tiền nên trông rất mới. Con biết việc mình đã 18 tuổi mà vẫn còn xin tiền cha mẹ là sai, nhưng đặc thù nghề phi công khiến con không biết có giải pháp nào khác. Nên lòng con, tự hứa thôi mình vay ba mẹ căn nhà, ăn học xong trở về đi làm rồi kiếm tiền trả lại. Con viết thư này nhờ dượng đăng giùm xem ai ở tp HCM cần nhà thì báo con biết.
Dượng ơi, con xin phép được hứa, bằng danh dự của một phi công trong tương lai, con chắc chắn mình sẽ có công ăn việc làm ổn định và giúp ích cho những người khó khăn xung quanh con. Con sẽ giúp các bạn trẻ đi sau con có hoàn cảnh giống con muốn học hành… vì cũng như tuổi thơ của dượng, con đã ở trong hoàn cảnh khó khăn rồi nên con rất hiểu và sẽ đóng góp lại cho cộng đồng.
Con xin thề lời thề danh dự những gì con viết trên đây là đúng sự thật. Con xin đính kèm trong email của con tất cả giấy tờ liên quan đến việc học của con. Thực sự con rất đắn đo và lo lắng và cuối cùng quyết tâm viết e-mail dài này gửi đến Dượng. Với tất cả niềm hi vọng của con.
Con chợt nghĩ sau này, vào những đêm sao, khi con đang lái máy bay, dưới mặt đất xanh thẫm kia vẫn có những cậu bé Tony nằm trước sân nhìn lên ngắm chiếc máy bay của con và mơ về những chân trời xa. Con chỉ biết hứa lòng mình, con có thể có may mắn hoàn thành nốt một năm còn lại để giấc mơ bay không xa vời với mình, nhưng cũng có thể không còn cơ hội. Nhưng dù làm gì, con vẫn sẽ mãi là người tử tế, có tâm sáng và biết yêu thương người, biết cho đi, đặc biệt là những đứa trẻ vùng sâu vùng xa. Con sẽ là một người con trai mạnh mẽ giữa cuộc đời, một công dân có ích của đất nước mình, mãi mãi là như vậy.
Trời Phoenix đã tối, phố đã lên đèn, con học hành ở đây nhưng lòng vẫn nhớ dải đất hình chữ S ấy, nơi có ba mẹ con, có đồng bào con đang đợi sức trẻ mình về để đóng góp với quê hương.
Vải là tên dân dã của quả lệ chi, một trái cây đặc biệt. Ở Việt Nam, chỉ có khu vực đồng bằng sông Hồng là trồng có năng suất cao, các vùng khác trồng được nhưng quả rất bé hoặc không ra hoa. Huyện Thanh Hà/Chí Linh tỉnh Hải Dương và huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang là 3 vùng trồng quả này nhiều nhất và lệ chi ở đây có mùi vị hết sức độc đáo.
Khi nước ta còn Bắc thuộc, thời nhà Đường, người đẹp Dương Quý Phi rất thích ăn quả này. Cứ mỗi năm, khi quả lệ chi vừa ra quả nhỏ, hàng trăm phu đã phải bứng gốc với bầu đất rất to và khiêng đi, mất cả tháng mới đến được kinh đô Tây An (nay thuộc tỉnh Thiểm Tây Trung Quốc). Trên đường đi, mọi người đã phải che chắn nếu không nó sẽ rụng, và tưới nước để nó vẫn lớn. Đến nơi thì quả lệ chi đã chín đỏ, mọng nước và người đẹp họ Dương có thể thưởng lãm với Đường Minh Hoàng, lâu lâu nàng lén lút cho An Lộc Sơn 1 quả, An Lộc Sơn mừng quá nói hạo a, hạo a…
Lệ chi từ đó biến thành tên quốc tế, tiếng Hoa tiếng Anh tiếng Nhật gì cũng phát âm na ná lệ chi. Giống như quả Tu-Rên của Campuchia, nguồn gốc từ đây nên tiếng Anh cũng Durian, tiếng Việt là Sầu Riêng còn tiếng Hoa là Lưu Luyến Quả. Cây lệ chi hàng năm chỉ ra hoa 1 lần, và đồng loạt chín trong khoảng 2-3 tuần, nên việc bảo quản rất khó. Ngoài việc sấy khô thủ công, việc đầu tư nhà máy chế biến vải khó khả thi, vì không thể hoạt động chỉ trong 1 thời gian ngắn còn quanh năm đóng cửa. Nên quả lệ chi, dù thân phận hoàng tộc cao quý, phải chịu cảnh đổ đống hoặc nông dân để mặc gió lay rụng đầy gốc vườn. Năm nào, cứ được mùa vải, thì nông dân lại nước mắt như mưa. Vì đầu ra hầu như phụ thuộc vào bên kia biên giới, các hậu duệ của Dương Quý Phi lúc ăn ào ào, trái xanh cũng mua, có lúc nói nổi mụn hẻm ăn nữa, xe chở quả lệ chi nối đuôi dài ở cửa khẩu Tân Thanh…
Lúc đó, ở huyện Lục Ngạn nọ, bỗng xuất hiện một cô giáo (nghe giống chuyện cổ tích). Sau khi tốt nghiệp ĐH Sư phạm Hà Nội, cô về quê và dạy hóa sinh ở một trường cấp 2. Hàng ngày đi dạy, cứ đến mùa, nhìn thấy những quả vải đổ đống bên đường, trong khi học trò của mình, tức con em các nông dân trồng vải lại nghèo xơ xác, cô quyết định phải làm 1 cái gì đó. Cô tìm tòi lại kiến thức đã học ở giảng đường, ép nước vải ra, hòa với mật ong, lên men để làm rượu, làm giấm. Sản phẩm đầu tay, cô đưa cho bạn bè đồng nghiệp dùng thử, ai cũng khen ngon. Thế rồi cô quyết định đầu tư lớn, mua nhiều thùng chứa về, vải đổ đống của bà con được cô mua lại, ép ra, và ủ sẵn. Bà con vui mừng vì giờ đây đã có thêm 1 kênh tiêu thụ khác. Những bông hoa lệ chi bạt ngàn cũng là điều kiện để ngành ong mật địa phương phát triển mạnh, lúc những quả lệ chi bắt đầu mọng đỏ thì những tổ ong cũng đầy mật ngọt. Cô kết hợp 2 món quà trời cho ấy, cộng với chút kiến thức của một cô giáo dạy hóa sinh, sự kiên trì và với tình yêu nông sản Việt một cách mãnh liệt, từ đó một loại giấm vải mang tên cô ra đời.
Lần đầu tiên khi cô viết thư cho Tony giới thiệu sản phẩm, Tony ngỡ ngàng vì chưa nghe đến giấm vải bao giờ, hồi giờ toàn ăn giấm gạo, sau này có tiền thì ăn giấm táo, dấm dứa nhập khẩu. Sau khi dùng thử giấm của cô giáo, thì với Tony, không có loại giấm nào ngon hơn thế nữa. Muối tiêu hay muối rau răm, sau khi hòa chút giấm vải vào, thành món chấm cực ngon. Còn xà lách rau sống trộn dầu giấm, thì là món khoái khẩu hàng ngày của Tony. Giấm của cô giáo có vị chua thanh của vải, vị ngọt hậu của mật ong, và cả tình yêu thiêng liêng với mọi sản vật trời đất ban cho nước Việt.
Tony dạo này rất bận, vì vụ Đông Xuân chính vụ, sức khỏe đã kém hẳn mấy phần, nét thanh tú cũng từ đó phôi phai. May mà nhờ mấy chai giấm của chị, Tony ăn uống được nhiều hơn, có sức khỏe mà làm việc. Dù rất bận nhưng Tony vẫn ráng 20 phút sáng nay để viết về cô, khi tháng 11, mùa hiến chương nhà giáo đang về.
Khi ở miệt Cần Thơ có một Tony đang ngồi vừa bán phân vừa viết những dòng chữ này, thì ở miền Lục Ngạn, có một cô giáo đang say sưa cắt nghĩa cho tụi nhỏ những phương trình phản ứng hóa học giản đơn, rồi tất tả về nhà mở từng thùng trông coi “con giấm”. Tony chợt nghĩ, nếu ở mỗi xã mỗi huyện của đất Việt mình, đều có ít nhất một người như cô giáo, thì nông sản của bà con sẽ không còn phải phập phồng nỗi lo được mùa mất giá nữa. Tony tặng cô thương hiệu Litvin, Lit là litchi, tên quốc tế của quả lệ chi, còn vin là vinegar, nghĩa là giấm, vin cũng có nghĩa là Vietnam, với hy vọng những Litvin của cô sẽ bay xa, thật xa. Tháng 11. Gió mùa đông bắc bắt đầu rét mướt trên những quả đồi lệ chi ở Lục Ngạn. Tháng 11. Mùa hiến chương nhà giáo đang về.
Ai đã từng học qua môn Marketing căn bản đều biết đến Philip Kotler. Có lần, giáo sư Kotler sang dạy cho các doanh nghiệp Việt Nam biết làm thương hiệu. Trong lúc cao hứng, ông có đề nghị Việt Nam tìm 1 thương hiệu quốc gia, ví dụ như là cái nhà bếp của thế giới (kitchen of the world) chẳng hạn. Học trò ngồi dưới xôn xao, hay quá hay quá. Chưa nước nào nghĩ ra. Một Amazing Thailand hay một Truly Asia cũng chẳng thể sánh bằng. Rồi đây, thế giới sẽ biết tay ta. Muốn ăn thì thì lăn sang nước Việt. Mà cũng đúng, ẩm thực Việt Nam rất đặc biệt, nó là sự giao thoa giữa nhiều nền ẩm thực khác nhau, nên đối với phần lớn du khách trên thế giới, ẩm thực Việt không quá khó để họ có thể thưởng thức.
Nghe đến đây, Tony liền bỏ học, chạy ra ngoài reo lên Eureka. Thì ra, anh ấy đã tìm được công thức làm giàu cho bản thân mình (xong mở bài)
Thân bài: Thật ra cái Tony nghĩ cũng chẳng có sáng tạo gì, kiểu xe công nông cải tiến từ quan điểm của thầy Philip. Tony nghĩ mình có thể mang thương hiệu "nhà tắm của thế giới" (bathroom of the world) được chăng? Thôi thì bố trí nhà tắm khắp nơi, từ sân bay bến cảng, đến cửa khẩu, nông thôn thành thị làng mạc phố xá ...đều có bảng hiệu "nhà tắm here". Khách vào ra gì cũng bắt tắm. Vừa ra khỏi sân bay, câu đầu tiên hướng dẫn viên du lịch hỏi là "mày tắm chưa?". Các tour du lịch rộn ràng với các chương trình tắm trọn gói. Tắm nắng rồi tắm mưa. Tắm sông rồi tắm suối, tắm hồ rồi tắm bể. Tắm khô rồi tắm bùn. Tắm hồ bơi, tắm sauna, tắm khoáng, tắm cao nguyên và tắm đồng bằng, tắm miền duyên hải và tắm nơi rẻo cao. Tắm trà xanh Thái Nguyên. Tắm cà phê Đắc Lắc. Tắm thanh long Phan Thiết. Nhà nhà tắm, người người tắm.
Hòa chung không khí tắm táp đó, Tony mở công ty "Tắm Việt"- theo model cái gì cũng có chữ Việt ở phía sau. Hoa hậu Áo Tắm trong cuộc thi hoa hậu sẽ phụ trách mảng marketing. Đài truyền hình sẽ có chương trình gameshow ăn khách là "tắm với ngôi sao", cho khách mời và người chơi cùng tắm trong bể để khán giả coi, chứ giờ hết biết lấy trò gì thu hút khán giả màn ảnh nhỏ. Công ty Tắm Việt sẽ nổi tiếng với câu slogan " Ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục cũng là đi tắm”. Đọc muốn trẹo lưỡi.
Sau đó thì Cổ phần ngay. Mời 1 vài thiên tài trong lĩnh vực đồn thổi cổ phiếu,1 ngày nghĩ ra 1 dự án. Lấn biển để xây nhà tắm lộ thiên, vừa lấn vừa tắm. Dự án tắm trên hồ thủy điện (nhớ lưu ý cẩn thận kẻo kẹt chân vào tua bin máy phát điện). Trồng cao su cũng có chương trình “tắm trong rừng cao su”. Đầu tư quốc tế để có chương trình trái phiếu "tắm đường thốt nốt Khơ Me”, "tắm với voi Lào". Mọi người mê tít mắt, mua khí thế, giá cổ phiếu cao ngất ngây.
Và thế là, Tony lại tha hồ đếm tiền trong nhà tắm! (2007)
Sau đây là vài kỹ năng bán hàng nho nhỏ, Tony thấy trên truyền hình Hàn Quốc có dạy, nên nói lại các bạn nè
1. Với hàng hóa, mình làm nhẹ tay, nâng niu, tâm huyết của người nông dân cả. Mình cứ tưởng tượng đấy là của mình trồng được, từ cái hạt giống, đến cây con, đến lúc trổ hoa kết trái, ngày nào cũng ngắm nhìn. Mình phải thương hàng hóa thì động tác sẽ điều chỉnh phù hợp. 2. Trong lúc không có khách, mình bỏ vô bao cân trước. Ví dụ nấm mèo người ta mua 1kg, 2kg là chủ yếu, mình cân trước cột dây thun để đó. Không làm gì thì cũng phải lau chùi dọn dẹp, dọn bớt rác để cuối giờ khỏi mệt. Đừng đứng xớ rớ, dượng thấy có mấy bạn nói ra phụ chứ đứng xớ rớ, trưởng nhóm kêu làm gì mới làm, gương mặt u u mê mê dại dại thế nào, trong muốn quánh quá. 3. Tiền thối cũng chuẩn bị sẵn, dự trù các phương án thối tiền. Ví dụ 1kg cà chua giá 12,000 đồng, khách nếu mua 2kg, họ sẽ đưa 25 ngàn hoặc 30 ngàn, nên tờ 1 ngàn và 6 ngàn phải dự trù sẵn. Ví dụ vậy…Đừng lúc đó rồi lúng túng gọi ầm ĩ lên. 4. Khách tới, mình chạy ra dắt xe cho họ lên lề. Mỉm cười chào anh chào chị, gương mặt toát lên vẻ thông minh lanh lợi cho dượng. Họ mua xong cúi đầu xuống hết và đồng thanh nói “cám ơn cô/chú/anh/chị đã ủng hộ nông sản Việt nam”, nói chân thành, không mắc cỡ. Dễ thương thì ai cũng yêu mến, muốn cái gì được cái đó. Muốn dễ thương thì phải nghĩ về người khác trước, mình sau. Nhường nhịn, bỏ qua, không sĩ diện nhảm nhí, không lên gân lên cốt, không ăn miếng trả miếng…để mình hơn. Khách mua nhiều mình nói để con chở về nhà cô/chú luôn cho. Lúc nào cũng dặn lòng, lúc nào cũng cười, cũng nhìn người khác bằng ánh mắt ấm áp. Mình thương người ta thì người ta thương lại. Xin lỗi cám ơn luôn miệng...Cười luôn miệng nhé. Mệt không được cáu. Cáu là hành vi kém văn minh của mấy cậu ấm cô chiêu.
P/S: Post lên để các bạn khác thấy hay thì học tập. Thấy xấu thì sửa. Bí mật của mọi thành công nằm ở trái tim, không phải ở cái đầu. Chúc các bạn ngày mai bán được nhiều hàng.
Mình có một lô khoảng 35 cái áo khoác nỉ cho bé gái, 126 áo khoác cho teen. Hàng này là hàng mới của công ty, xin gửi tặng group aoammuadong để có thể thay mặt bọn mình đưa số hàng này lên cho các em ở vùng cao. Vì sự nhiệt tình của các bạn, chúng tôi ủng hộ và không yêu cầu nêu tên ở đâu cả. Hàng hiện tại ở Quận 2 TPHCM. Chúc chương trình của các bạn thành công!Love Tony more than i can say ! Ng.H"
Tony: Cám ơn chị H. Hàng này sẽ chuyển ra Hà Nội để 200 bạn tình nguyện viên ở đấy giặt tẩy để có mùi thiệt thơm trước khi đưa lên miền núi. Mình thật sự muốn tặng ít thôi nhưng là quần áo mới để các bạn có một niềm vui tuổi thơ “được mặc đồ mới”, ai trải qua tuổi thơ khốn khó sẽ thấy cảm giác này được nhớ mãi suốt đời như thế nào. Nên sẵn tiện cám ơn nhiều bạn có ý định tặng đồ cũ nhưng nhóm mình xin không nhận, các bạn có thể tặng cho nhiều nhóm thiện nguyện khác.
Vì chị nói vậy nên nhóm không dám đưa tiền (vì quan niệm của nhóm là tự kinh doanh, tự kiếm tiền, tự làm tình nguyện) nên nhóm Tình Nguyện sẽ gửi lại chị vài kg cà chua ăn lấy thảo và 1 cuốn sách của Tony có số Seris 00001 (mong chị đừng đem bán đấu giá khiến Tony lại nước mắt lăn dài trên gương mặt thanh tú). Đây là cuốn đầu tiên nhà xuất bản gửi tặng tác giả và mình xin tặng lại bạn, chứ hẻm biết lấy gì tri ân nữa. Chào chị. Tony
Con qua đây mới thấy thấm và hiểu những bài viết của dượng. Có những chuyện con thấy rất kì lạ nhưng xảy ra hàng ngày ở Anh. Người ra trước khi xuống xe bus thì quay đầu "thank you" ông lái xe (con ban đầu ngạc nhiên vì mình trả tiền để đi mắc gì phải cám ơn). Hoặc mua hàng trong siêu thị khi tính tiền xong mình phải thank you bà thu ngân ?!? Con thấy ai cũng thank-you hết nên con mới bắt chước, lần đầu thấy lạ miệng nhưng rồi quen dần. Con đi ngáo ngơ đụng phải người ta thì người ta ngay lập tức quay lại sorry con dù con mới là người có lỗi. Nhân viên trong trường con học thì ai cũng lịch sự dù con từng hỏi rất nhiều câu hỏi.
Con mới biết là gần như tất cả hàng hóa mua ở Anh đều có thể trả để lấy tiền lại trong một tháng. Cậu con mua cái lò nướng bị hư, bỏ trong thùng mang đến trả thậm chí người ta không thèm mở thùng ra kiểm tra. Cậu nói muốn đổi lấy cái mới thì siêu thị nói ở đây tụi tao không đổi cái mới, chỉ trả tiền lại cho mày rồi mày tự đi mua cái mới =)). Làm ăn đàng hoàng kinh khủng luôn dượng.
Hôm qua con đi khám bác sĩ, dịch vụ y tế ở Anh là được miễn phí hoàn toàn kể cả cho du học sinh trên 6 tháng (chỉ phải trả tiền thuốc tượng trưng 8 bảng / 1 loại thuốc). Con rất bất ngờ là dù dịch vụ có thể xem như dịch vụ công nhưng nhân viên lịch sự vô cùng, con nghe tiếng Anh chưa rõ thì y tá vẫn vui cười và nói rất chậm rãi để con thấy dễ chịu, bác sĩ cũng rất lịch thiệp, con vừa bước vô phòng là cười và bắt tay như gặp đối tác...
Nhưng con cũng ngại vì nhiều lúc người ta nhìn mặt con và nghĩ là sinh viên Trung Quốc. Sinh viên Trung Quốc trường con mang tiếng lắm dượng,dù giàu có nhưng đi đâu cũng phá nát toilet, mang đồ ăn uống vào phòng học dù đã treo biển cấm, ăn xong là xách đít đi bỏ lại bịch ny-lông hay ly cà phê, nói chuyện nơi công cộng như quán cà phê với âm lượng rất to, rồi móc cứt mũi, khạc nhổ, nhai kẹo cao su nhả xuống đất, đi xe bus tranh giành lên trước hoặc xuống trước, chen ngang lúc người ta xếp hàng, góp ý thì họ trơ mặt ra cứ như không phải họ. Văn hóa gì lạ quá dượng ơi. Giờ con nhìn họ, thấy khó chịu vô cùng. Cứ một toán sinh viên Trung Quốc tới chỗ nào rời đi là chỗ đó như bãi chiến trường vậy. Nên vô nhà hàng, có khách Trung Quốc tới ăn mà kiểu khách đoàn, là Tây nó bỏ đi hết, nó cũng không phàn nàn chỉ trích gì mà nó bỏ đi tìm chỗ khác thôi…
Nhớ dượng nên con viết vài dòng cho vui, chúc dượng luôn khỏe”.
"Dượng, con chép lên đây một cái "share" trong friend list của con nè, sau bài học bổng do độc giả trao tặng
A: Share cho bạn nào quan tâm, cơ hội du học đây B: Tao đăng ký rồi, đi châu Âu chơi sướng nhỉ. Mơ ước của tao. A: Ông Tony nói mình có đạo đức là được thôi nhỉ. Mày gửi thư cho ổng chưa, nói gì trong đó B: Thì tao nói tao văn minh, hào sảng, đạo đức, ổng giới thiệu tao đi sẽ không hối tiếc... A: Thư mày gửi sao, gửi tao coi để tao bắt chước viết thư cho ổng. Sẵn xin luôn cuốn sách... B: Ò, chút nữa đi.
Sau khi bài tình nguyện đi vùng núi trao áo ấm, A lại tiếp tục share
A: Dạo nài bị cuồng ông Tony òy. B: Vụ j nữa đó. Tuyển tình nguyện lên vùng núi cao mà tự túc mọi chi phí, có thằng điên nó đi A: Tao cũng nghĩ vậy, ông này nhiều lúc lý tưởng hoá mọi thứ. Có ai đi làm việc không công bao giờ, lại còn tình thương với từ thiện. Trẻ em vùng cao nó lạnh thì kệ nó chứ. Ông này làm chuyện bao đồng, dư thời gian lắm. Nói chung tao thấy là người ngu mày ạ. Thêm cái vụ nhờ hãng hàng không trợ giá vận chuyển nông sản ra Hà Nội, càng ngày ổng càng ảo tưởng... B: Chắc ổng nói cho vui thôi chứ như vụ cà chua, tao không tin ai đứng bán mà không công. Nhiều lúc ổng chia tiền mà không nói mình, hay mình đăng ký thử không, coi thế nào. Cũng tò mò mặt mũi ổng quá. A: Hôm bữa bà cô tao đi mua hồng, cũng chỉ đến để coi mặt ổng mà không có, nên bà cô tao mua có 2kg, vì đến hổng lẽ đi tay không về. Chứ ủng hộ nông dân gì mày, chuyện mình mình lo không hết. B: Ừa, đúng là bọn người này rảnh thiệt. Coi cái thư xin học bổng đi, tao mới email cho mày đấy. Tao bịa tao còn giỏi hơn thằng Quân. Biết đâu ông duyệt cho tao với mày đi đợt này nhỉ. A: he he"
Sau khi post thông tin về nhóm Gánh Rau sau khi học xong đã bỏ về và để lại “chiến trường” để Tony bị người ta mắng vốn, các bạn đã rất hối hận. Nhiều bạn trẻ cứ có thói quen đến nơi nào đó sử dụng xong, để lại chai nước suối, rác, khăn giấy... Hiện tượng này diễn ra ở các quán cà phê như Coffee Bean hay Starbucks, hay Mc Donald, và nhân viên các quán này từng phàn nàn với Tony là nhiều người ăn xong đứng lên, dù thùng rác bên cạnh cái chỗ lúc này họ vừa lấy tương ớt. Nhiều ông cha bà mẹ vô tư không dạy con phải dọn cái này trước khi về. Ở nhiều gia đình, cha cái ipad, mẹ cái Iphone, con cái laptop, vô tư nằm trên sa-lon và ăn quýt ăn nho ném xuống sàn, người giúp việc có nhiệm vụ phải dọn dẹp, vì trả tiền là phải làm. Nhiều bạn sinh viên ĐH vô tư bỏ hết những gì họ mang theo vào hộc bàn, và đó là nhiệm vụ của các lao công, vì họ đã trả tiền học phí. Với thái độ đó, thì có 100 bằng ĐH cũng không làm được gì.
Tony đã phạt các bạn bằng cách ngưng đào tạo, vì đơn giản người ta không cho mượn chỗ nữa. Sau khi post lên trong 24h, đã có 11/15 bạn xin lỗi, 4 bạn không post lên xin lỗi ví lý do “từ từ cũng được”. Tony đã loại 4 bạn này vì xin lỗi cần phải thực hiện ngay lập tức, vì có những việc không bao giờ có cơ hội để nói 1 lời xin lỗi. Nên các bạn trẻ nên lấy làm bài học nhé, sai phải nhận ngay và xin lỗi ngay. Có câu là making any mistake was Ok. But never repeat the same mistake again. Chữ AGAIN ở đây là không thừa. Lỗi lầm thì có thể chấp nhận, nhưng không chấp nhận nếu bạn lập lại lỗi lầm đó. Vì nếu lập lại, hoặc là bạn bất cẩn, hoặc là cố ý. Lần thứ 3 thì nên tuyệt giao với người đó, nên mới có chữ again trên đây.
Việc đào tạo sẽ được tiếp tục, nhưng bây giờ các bạn sẽ phải tự bỏ tiền ra thuê hội trường và các chi phí khác (Tony đã bao cấp cái này, kể cả mượn cho hội trường, mời giáo viên và cho quỹ để mua nước uống bánh kẹo đồ dùng học tập, dắt các bạn đi uống cà phê hạng sang để coi cách người ta marketing). Nhưng Tony đã sai, cái gì miễn phí đều bị đánh giá thấp, nên các bạn sẽ phải tự bỏ tiền ra, các bạn sẽ trân quý hơn.
Việc đào tạo với các chuyên gia vẫn được tiếp tục. Riêng phần Tony thì sẽ đào tạo các bạn đạo đức và cách cư xử, chứ không đào tạo chuyên môn. Mọi chuyên môn kiến thức cao vời cách mấy, mà cư xử kém văn minh, đều không làm việc được. IQ chỉ là cánh cửa mở cho mình bước vô, EQ và attitude mới quyết định. Sẽ còn nhiều bài học khác để sàng lọc các bạn. Mọi bạn đã bị loại đều có cơ hội tham dự các đợt đào tạo sau.
Cũng có bạn trách Tony việc này sao lại post lên, hãy để kiểu “trong nhà bảo nhau”. Đây là một tư tưởng cổ kính của nhóm người sĩ diện cao. Tony post cái này lên TnBS cũng để bạn trẻ khác rút kinh nghiệm. Hôm nay sĩ diện, kiểu “đóng cửa dạy bảo nhau”, ngay mai ra đời người ta cười cho thì cả nhà đều xấu. Sĩ diện là nguồn gốc của nói dối và kìm hãm sự phát triển. Làm việc với Tony, mọi cái chưa được đều được đem mổ xẻ trên bàn cho người khác xem và cùng nhau sửa, chứ không có chuyện đóng cửa phòng thì thầm trong đó. Rồi hôm sau người khác lại tiếp tục mắc sai lầm, rồi lại đóng cửa phòng thì thầm...Chi cho mệt vậy. Giá trị của mình đâu có giảm khi mình sai. Sai là bình thường, còn sĩ diện mà giấu sai mới giảm giá trị.
Nhóm sẽ phải bỏ tiền ra để được đào tạo. Rượu mừng mình không uống, thì phải uống rượu phạt. Đời là như vậy.
"Hà Nội mùa này vắng những cơn mưa Cái rét đầu đông, giật mình bật khóc Hoa sữa thôi rơi những chiều tan học Cổ Ngư xưa, lặng lẽ dấu chân buồn"...
Đó là những câu thơ nguyên tác nhưng ít người biết của bài hát "Hà Nội mùa vắng những cơn mưa". Có một chi tiết trong bài thơ trên khiến Tony day dứt mãi, chính là hình ảnh "giật mình bật khóc" trong cái rét đầu đông. Từng sống ở Hàn Quốc hay Boston với cái lạnh âm cả chục độ, nhưng thật sự cái rét phương Bắc nước Việt mới là thử thách. Và lúc sống ở Hà Nội, thời đó nhà Tony chưa có máy điều hoà, có những đêm mùa đông giật mình và không sao ngủ lại được, vì cái rét cắt da ấy.
Nhưng cái rét ở Hà Nội thì chẳng là gì nếu so với cái rét ở các vùng núi phía Bắc. Những cơn gió mang cái lạnh thấu xương đến những ngôi nhà cheo leo trên núi. Và Tony tận mắt chứng kiến những buổi sáng ở những ngôi trường cấp một nơi bản xa, những thầy giáo, cô giáo đứng giảng bài, mặt tím tái vì lạnh. Dưới kia, hàng chục học sinh nhỏ xíu, đi chân đất, áo không đủ ấm, da mặt cháy đỏ, tay run rẩy cầm bút. Duy chỉ có ánh mắt ham học vẫn bừng sáng cả núi rừng. Và Tony hiểu, để giữ chân những người thầy, người cô vĩ đại này ở lại với các thôn bản xa xôi này, chính là những ánh mắt học trò tha thiết ấy.
Tony nhớ hồi cấp 2, lúc còn học ở trường Lương Thế Vinh, trong một đêm văn nghệ, cô Phương dạy tiếng Anh hát bài gì không rõ tựa, chỉ nhớ câu " ánh mắt học trò, là áo ấm mùa đông". Trời thì lạnh, ánh lửa trại bập bùng, giọng cô tha thiết. Tony lúc đó học lớp 6, 7 gì đó, nhỏ thó ngồi nhìn lên sân khấu, và nghĩ đến những thôn bản xa xôi, đến những người bạn đồng lứa với mình.
Và một mùa đông lại về. Những thầy cô nơi biên cương vẫn chống chọi với cái rét bằng ánh mắt học trò. Những đứa trẻ nơi rẻo cao lại nửa đêm "giật mình bật khóc"...
“Chào Tony, mình định cư ở Thụy Điển. Chồng mình dạy trong một trường ĐH gần nhà còn mình lo mấy cái hostel (nhà nghỉ) của riêng vợ chồng mình. Gần đây, page TnBS là trang mà vợ chồng mình thích đọc và rất quý mến Tony. Hiện có 1 cái hostel còn dư 2 phòng trên tầng áp mái, nếu con dượng nào đó muốn sang học thì mình cho ở đấy. Mình hứa sẽ tài trợ hoàn toàn tiền ăn uống luôn, chỉ có sinh hoạt phí thì các bạn tự làm thêm mà có tiền đi du lịch châu Âu vào các kỳ nghỉ. Chồng mình có thể xin để các bạn vô học trong trường và giáo dục ở Bắc Âu được miễn hoàn toàn học phí, hoặc chỉ lấy tượng trưng 1-2000 Euro cho 1 năm học, mình cho luôn cũng được. Nhưng dượng phải cam kết về đạo đức của 2 con dượng đấy. Ngoài đạo đức, nếp ăn ở, sự sạch sẽ văn minh, sự chân tình là phải có. Vì ở hostel luôn có khách người nước ngoài cũng ở, các bạn cư xử kém văn minh sẽ làm mất mặt mình”.
=>Cứ vài ngày Tony lại nhận 1 cái email như thế này. Nhưng chưa thấy bạn nào đạt chuẩn để gửi đi du học dạng này cả. Vì mình ra ngoài, cầm hộ chiếu trên tay, là hình ảnh của cả dân tộc. Người nước ngoài có biết ai là ai, cứ hay kết luận “tụi Trung Quốc ồn ào quá” hay “tụi Ấn Độ ở dơ quá” trong khi họ gặp chỉ là 1-2 đại diện trong ngôi nhà của họ. Thường người ta cảm tính như vậy, nên các bạn trẻ nếu muốn Tony gửi đi đào tạo, các bạn phải sống khác hơn. Sống văn minh từ những cái nhỏ nhặt nhất. Người đầu tiên mà Tony gửi sẽ là bạn Quân trong “Chuyện thằng Quân”, các bạn có thể đọc lại để biết vì sao như vậy. Bạn nào giống Quân thì có thể gửi thư ứng cử cho Tony nhé. Hiện có các suất đi du học ở Anh, Úc, New Zealand, Hà Lan, Đức, Mỹ, Pháp, Ý, đều do độc giả tài trợ hoàn toàn, và chỉ dành cho con dượng dưới thư bảo lãnh của Tony.
Tony tìm miết mới tuyển được 1 bạn tên T, định cho làm trưởng chi nhánh hãng Phượng Tím ở tỉnh H. Ở tỉnh H, Tony có người quen nên định thuê nhà của hai bác ấy làm văn phòng. Sáng qua, Tony kêu bạn T em rảnh chạy qua coi khảo sát mặt bằng. T nói dạ vâng. Rồi tới 5h chiều, Tony gọi lại hỏi đi chưa em ơi. T nói là 9h tối mới đi, lúc đó mới có đầy đủ 2 bác chủ nhà. Tony bảo đi sớm đi, hôm nay chủ nhà có ở nhà, anh vừa gọi cho họ xong. T bảo vâng em đi ngay. Dặn dò xong, Tony mới điện thoại nói 2 bác chủ nhà chờ nhé, người của tụi cháu chút nữa tới coi.
Sáng nay gọi lại hỏi tình hình thì T bảo là tối qua đi việc riêng về trễ nên quên, anh cho số ĐT chủ nhà em gọi xin lỗi cho, người cho thuê nhà ấy mà. Tony không chấp nhận lối suy nghĩ và cách làm này. Đã hẹn với ai thì phải thực hiện. Không thực hiện thì phải gọi điện lại báo cho người ta. Cái cảm giác chờ đợi ngóng trông nó kinh khủng lắm. Hai bác chủ nhà nói, từ lúc cháu gọi, hai bác đợi đến khuya, 11h đêm mới dám tắt đèn cổng, mà không dám gọi điện lại cho cháu sợ phiền, nghĩ là người của cháu đang trên đường đến.
Nhiều người cứ tự cho mình là hơn trong các quan hệ. Ví dụ với ứng viên đến phỏng vấn xin việc, với người bán hàng, người cho thuê nhà (nhiều bạn quan niệm mình là chiếu trên, người kia là chiếu dưới, mình bỏ tiền ra nên muốn gì cũng được, người ta cần mình mà). Suy nghĩ này không văn minh, các bạn trẻ phải từ bỏ lối suy nghĩ tầm thường này.
Thử hẹn ngày đi thi, đi phỏng vấn xin việc, đi xin visa nước ngoài…các bạn có quên được không. Chắc chắn là không, vì lợi ích của mình, ngu gì quên. Còn hẹn hò với ai mà quên không đi, là mình có ý coi thường việc đó/người đó. Hoặc do mình không biết sắp xếp công việc, không ghi chép vào sổ, không biết làm gì trước làm gì sau, cuối cùng quên cái này quên cái kia.
Cả 2 đều không thể chấp nhận. Cái đầu là thái độ, với thái độ ấy, không ai ưa nên làm gì cũng thất bại. Cái sau là cách làm, việc lười ghi chép và không có phương pháp như vậy, không thể thành công.
Nên Tony tạm thời không mở chi nhánh ở tỉnh H nữa. Và cũng đã nói T xin việc khác.
Sau đợt bán hàng cà chua ở Hà Nội, có thể rút ra là việc đem nông sản Đà Lạt ra bán ở đất Bắc rất khó. Ở miền Bắc, ngoại trừ 4 tháng mùa đông với rau vụ đông rất ngon, 8 tháng còn lại phụ thuộc nhiều vào nông sản Trung Quốc. Ví dụ như cà chua, nhiều bà con nói sao cà chua Đà Lạt giống của Trung Quốc quá, lại to hơn và không đỏ đẹp bằng. Giống cà chua bản địa của mình hình dẹp, có khía trên cuống…chỉ trồng được 1 vụ thôi, còn cà chua trồng công nghiệp (Trung Quốc, Đà Lạt, Thái Lan…) hình dạng cao, là giống lai F1, F2, đều nguồn từ các công ty cung cấp hạt giống, trồng được quanh năm ở nơi có nhiệt độ dưới 25 độ C (giống lai là giống chỉ ăn, không lấy hạt để trồng được vì phải mua hạt giống của công ty bán giống). Công ty giống này cung cấp giống cho khắp nơi trên thế giới, nên trồng quy mô công nghiệp thì buộc phải trồng giống này. Bắp cải, su hào, cà rốt, súp lơ, cà chua,…hàng nông sản trồng đại trà này ở VN, Thái, Indo, Ấn Độ…đều giống nhau hết về chủng, chỉ có ĐK canh tác khác nhau thì có thể to hơn, dài hơn hoặc vị khác nhau một chút.
Đất ở Đà Lạt là đất bazan tốt hơn ở Vân Nam, nên quả thường to hơn, và kích cỡ màu sắc không đều nhau. Cà Rốt, Khoai Tây, Hành Tây, Củ Dền, Ớt Chuông…đều như vậy hết. Và bà con Đà Lạt không có thuốc giữ quả chín lâu như nông dân ở Vân Nam, nên cà chua chín đỏ nhanh và rục rất nhanh. Chưa kể 1500km vận chuyển từ Đà Lạt ra so với 300km từ biên giới Việt Trung, thì tỷ lệ quả hỏng là cao hơn nhiều. Dù giá bán bằng nhau do không lấy lãi nhưng do các lý do về ngoại quan, nên việc tiêu thụ trở nên rất khó khăn.
Team tình nguyện làm thử và dự kiến bán vào mỗi sáng chủ nhật, tuy nhiên tốc độ tiêu thụ chậm quá, nên team sẽ xem xét lại. Vì làm tình nguyện, làm không công thì được, nhưng phải bỏ tiền túi ra để vứt nông sản đã bị hỏng thì team không làm được, vì các bạn tình nguyện đều là sinh viên, các nhân viên trẻ không có nhiều tiền. Lần thử nghiệm này để rút KN, bạn nào có ý định kinh doanh nông sản Đà Lạt ở miền Bắc, các bạn nên tính các yếu tố này nhé. Tính kỹ tỷ lệ hư hỏng do vận chuyển và chỉ lấy đúng theo số lượng đã đặt trước, không nên tồn trữ. Team tình nguyện chỉ có thể lấy hàng từ Đà Lạt ra theo nhu cầu đặt trước của một số gia đình cần rau an toàn của CLB con dượng. Các bạn có thể liên hệ với email tinhnguyen.tnbs@gmail.com để lại số ĐT để đặt trước và chúng tôi chỉ giao đúng số lượng bà con đặt vào sáng chủ nhật hàng tuần cho ai đặt trước thứ 4. Và cũng không có thời gian ship tận nhà nên bà con đặt rồi thì phải đến lấy trong ngày chủ nhật.
Mỹ phẩm làm từ quả thanh long,cóc,ổi,mít,sầu riêng.Tại sao không? Hôm qua Tony lên Diamond Plaza mua đồ, thấy có gian hàng mỹ phẩm Hàn Quốc, chuyên lấy hoa quả xay ra rồi thành các mỹ phẩm. Thấy có đủ hết, kem, sữa rửa mặt, son môi, nước hoa, xà bông tắm…đều là từ trái cây cả. Tối về lên mạng coi thì mới biết ở Hàn Quốc có cả trăm công ty như vậy, và đều làm ăn cực kỳ phát đạt. Tây Tàu gì cũng mua. Coi lịch sử hình thành thấy đều từ cơ sở hand-made nhỏ xíu trong nhà trọ sau đó trở thành nhà máy với cả ngàn công nhân sau chục năm. Các sáng lập viên đều từ đứa sinh viên ngáo ngơ trở thành ông chủ hãng mỹ phẩm và có cuộc sống sung túc. Là mình trong tương lai đó, tại sao không?
Hàn Quốc, xứ ôn đới và đất xấu, hoa quả rất ít, chỉ giới hạn ở táo, lê, kiwi, bơ, cà chua, cam…nên các mặt hàng mỹ phẩm chỉ quanh quẩn các hoa quả này. Nước mình hoa quả nhiệt đới hàng trăm hàng ngàn loại, nên các bạn con dượng suy nghĩ sản xuất cái này nhé, hand-made trước, tức làm thủ công trước, rồi tích lũy vốn rồi công nghiệp với độ tinh khiết cao sau. Rồi mãng cầu, bưởi, ổi, cam, chanh, dưa hấu, sầu riêng, mít, gừng, nghệ, chanh dây, bơ, vú sữa, dừa, mận, cóc, thanh long, rau muống mồng tơi rau đay….tha hồ mà sản xuất ra bao nhiêu mỹ phẩm hay. Trung Quốc nó trồng gì được mấy loại trái cây xích đạo như chôm chôm măng cụt sầu riêng…nên mình làm mỹ phẩm đi, tiếp thị bằng tiếng Hoa lỉu li là nó mua ngay. Vì cái gì “good for health” đều “good for skin” cả. Các bạn nhớ nhé.
Cho các bạn coi website của 1 trong hàng trăm công ty sản xuất mỹ phẩm từ rau quả của Hàn Quốc nè. Các bạn nào đam mê thì đọc kỹ, rồi bắt chước làm. Dượng hàng tuần sẽ coi có SP gì hay của nước ngoài, post lên cho các bạn coi, các bạn nghiên cứu, mua về, lột tung lên, đem phân tích thành phần, rồi bắt chước làm y chang nhưng với nguyên liệu của nước mình mà nước họ không có. Bạn nào sx được mặt nạ mít hay kem sầu riêng…bán chạy lắm đó nghen. Mùi đó đặc trưng của Đông Nam Á.
